Torfowisko pod Zieleńcem – syberyjska tundra w centrum Sudetów

Torfowisko pod Zieleńcem stanowi jeden z najważniejszych rezerwuarów bioróżnorodności w polskiej części Sudetów, gdzie można spotkać wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, w tym relikty glacjalne jak brzoza karłowata. Unikatowy w skali kraju pomnik przyrody, doceniany już na początku XX w. Położony w sercu mniej popularnego pasma Gór Bystrzyckich, na zachodnim zboczu góry Bieść, na połaci w początkowym stadium na 157 ha, a obecnie ok. 270 ha. Istniejący tu rezerwat został utworzony w 1954 roku i według przewodnika „Sudety” K.R. Mazurski, Z. Martynowski (Warszawa, 1978 r.) początkowo miał nazwę „Rezerwatu Topielisko”. Na ten czas wg autorów rosły tu: żurawica błota, modrzewica zwyczajna, borówka bagienna, bażyna czarna oraz naturalnie występująca tu brzoza karłowata i sosna błotna jakże charakterystyczne dla terenu torfowiska wysokiego. Rosnące tu Torfowce, ich łodyżka stale rośnie na długość, tworząc ku słońcu nowe listki, które są zdolne do magazynowania dużej ilości wody podczas gdy jej dolne części stopniowo zamierają. Owe liście mają dwa rodzaje komórek, jedne odpowiedzialne są za proces fotosyntezy, inne zaś za gromadzenie wody, to stanowi podstawę całego biosystemu Torfowiska pod Zieleńcem, w którego skład wchodzą dwie misy „Topielisko” i „Czarne Bagno”. Torfowisko powstało dzięki specyficznemu podłożu – nieprzepuszczalnym skałom: marglom i piaskowcom osadzonym na gnejsach do tego poziome ukształtowaniu terenu powoduje że jest to miejsce praktycznie bezodpływowe. Istnieją przypuszczenia, że torfowisko jest reliktem epoki lodowcowej, Przez ok 8000 lat tworzył się tu niespotykany krajobraz, charakterystyczny dla syberyjskiej tajgi. Miąższość torfu, sięga tutaj ok. 8 metrów. Charakterystyczna dla tego miejsca roślinność to Brzoza Karłowata, Torfowce, których łodyżka stale rośnie na długość, a jej dolne części stopniowo zamierają, listki są zdolne do magazynowania dużej ilości wody. Torfowisko pod Zieleńcem leży dokładnie na wododziale, jeśli jakaś woda wypływa z torfowiska, to płynie albo do Bałtyku, albo do Morza Północnego. Ciekawostką florystyczną jest występowanie na terenie torfowiska roślin owadożernych tj. Rosiczki okrągło i długolistnej. Jednak największe wrażenie robi kwitnienie wełnianki pochwowatej, której kobierce rozściela przełom maja i czerwca.

Przez torfowisko przebiega ścieżka dydaktyczna, której szlaki znajdują się na usypanych dawno groblach i nowo powstałych drewnianych kładkach. W 1919 r. przy głównej grobli została wybudowana wieża widokowa o drewnianej konstrukcji, a ostatnia w 2007, która w 2020 roku została rozebrana. Drewniane konstrukcje wybudowane na drewnianym nośniku, który nazywany był dylami były i są bezpieczne, utrzymują konstrukcje na powierzchni mokradła. Licząca ok. 3 kilometry ścieżka edukacyjna prowadzi groblą, przez niezwykły las z pięknymi okazami kosodrzewiny oraz strumykiem o brunatnej barwie, barwie torfu. Miejsce to jest działem wodnym zlewni morza bałtyckiego i północnego. O wszystkich aspektach tego niesamowitego miejsca informują ustawione wzdłuż szlaku tablice, szlaku, który prowadzi przez imponujące torfowisko, piękne o każdej porze roku.

Trasa zaczyna się przy drodze do Zieleńca, gdzie znajduje się pierwsza tablica informacyjna. Tuż przy rezerwacie znajduje się niewielki parking. Przejście całego rezerwatu zajmuje około 1-1,5 h i jest przyjazne dla dzieci. Oprócz początkowego krótkiego, stromego podejścia, później jest już łatwo.

Więcej informacji: https://zieleniec.pl/artykul/zielenieckie-torfowisko/ oraz https://przyrodniczo.pl/rezerwaty-sudetow/torfowisko-pod-zielencem/

31 km od Apartamenty Folwark Boguszyn