Homole, kluczowy dla średniowiecza zamek obronny

Zamek Homole, zwany dawniej Gomole od góry, na której się znajduje – Gomoła 740 m n.p.m. istniał już w wiekach średnich. Strzegł on znajdującego się poniżej przejścia Polska Brama, dzisiaj przełęczy Polskie Wrota, ówczesnej odnogi bursztynowego szlaku, traktu zwanego też Polską Drogą. Przebiegał tu również szlak handlowy pomiędzy Śląskiem i Czechami. Zamek był punktem obronnym państwa Gomolskiego, którego prawdopodobnym właścicielem wspomnianym w dokumentach z 1327 r. był Wojtyczka Panwitz, kasztelan Kłodzki. Murowany zamek wzniesiono pod koniec XIII wieku lub w wieku XIV, i pierwszym znanym właścicielem nowego zamku był Titzko (Thyczko) von Pannwitz, wzmiankowany w 1346 roku. 19 lipca 1428 roku, zamek został zdobyty przez husytów i stał się na ten czas ich główną siedzibą na ziemi kłodzkiej. Po wycofaniu się wojsk husyckich w 1444 r. zamek kupił czeski rycerz, husycki dowódca Hynko Krušina. Od 1477 r. zamek stracił na znaczeniu i przechodził w różne ręce. Na początku XVI w. potomek ostatnich rezydentów, wszedł w spór z cesarzem, co spowodowało, że suwerenność zamku przestała być tolerowana. W 1534 r. wojska cesarskie zdobyły zamek, który następnie skonfiskowano, a ostatniego właściciela stracono w Wiedniu. Od tego czasu nie posiadając właściciela obiekt popadł w ruinę.

Z zamku, na który składał się cylindryczny stołp (wieża ostatecznej obrony), o wnętrznej średnicy ok. 3m i wysokości 30 m, sale rycerskie i pomieszczenia gospodarcze, otoczone murem obwodowym o grubości 2m. Mur wydzielał dziedziniec o nieregularnych granicach, zbliżonych do prostokąta, długości ok. 45m i szerokości ok. 18 m. Wieża umieszczona była w jego centrum. Dzisiaj dostępne są jedynie szczątki murów i pozostałość po stołpie – jej fragment o wysokości ok. 10 m.

Z drogi krajowej DK 8 zaraz za Polskimi Wortami należy skręcić w Zielone Ludowe na Ludowe. Tutaj już na piechotę, drogą szutrową dojdziemy do drewnianej kładki pomiędzy okresowo występującymi jeziorkami, która jest początkiem ścieżki edukacyjnej wiodącej na szczyt góry Gomoła. Do podnóża góry prowadzi z Dusznik Zdroju czerwony główny szlak sudecki im. Mieczysława Orłowicza.

Pałac Gorzanów – renesansowa perła ówczesnego Śląska

Renesansowy pałac zbudowany ok. 1554 r. zaliczany do najwybitniejszych dzieł architektury pałacowej na Śląsku. Wybudowany z inicjatywy Heinricha von Ratschin. W latach 1637 -1940 została wybudowana barokowa grota wg projektu J. Carove. W trakcie istnienia, pałacu dokonano kilku przebudów, z czego pierwsza ok. poł. XVII w. a kolejna w latach 1653-57 na zlecenie nowego właściciela hrabiego Johanna Friedricha von Herberstein. Przebudowa zrealizowana pod kierownictwem wykonawców z grupy architektonicznej warsztatu praskiego Carla Lurago, dzięki której dostawiono tarasy z loggiami oraz urządzono pierwszy Śląsku park barokowy. Wybudowane wnęki otwarte na dziedziniec szybko okazały się niefunkcjonalne i zostały uzupełnione tworząc nowe zamkowe pomieszczenia. Zamek został przebudowany prawdopodobnie w latach 20-tych XVII w. przez barona von und zu Anneberg. Według daty na wieży zamkowej ponowna przebudowa nastąpiła w 1735. W latach 1900–1906 podczas prac renowacyjnych unowocześniono system wodno-kanalizacyjny w pałacu. Wzbogacono dekorację elewacji pałacu z czego zachowało się wykonane wówczas sgraffito. Wykonano w tynku dekorację szczytów południowego i północnego, a także czterech małych szczytów od strony wschodniej i zachodniej na dachu skrzydła głównego – złożyły się na nią pilastry, wiązki gzymsów, narożne sterczyny. Zamek został znacjonalizowany w 1945 przez władze polskie, Opuszczony w latach 60 tych XX w. popadał w ruinę w wyniku czego w ostatnich latach zawaleniu uległa część dziedzińca południowego. W listopadzie 2012 roku Fundacja Pałac Gorzanów została właścicielem kompleksu pałacowo-parkowego w Gorzanowie. Przystąpiono do ratowania parku i budynków. Zrekonstruowano i postawiono nowe dachy nad skrzydłem wschodnim i zachodnim, rekonstruowane są stropy, przemurowano ogromną ilość rozspojonych, sypiących się murów. Odsłonięto i zabezpieczono pięknie polichromowane drewniane stropy. Założenie pałacowe o wielu dziedzińcach, z czego najważniejszy, zamkowy to ok, 250 m2 został osadzony na planie prostokąta, z bocznymi dziedzińcami od północy i południa, a od zachodu z dziedzińcem gospodarczym. Pałac posiada 3 kondygnacje 12 osiowe. Naroża głównego budynku boniowane, ale fasada udekorowana w wiele ówczesnych wątków architektonicznych. Przy zamku w XIX w. działał teatr, w którym bezpłatnie, trzy razy w tygodniu, przy finansowaniu właściciela zamku wystawiano niewielkie sztuki sceniczne i operowe, na które zapraszano miejscową ludność. Obecnie jest to jeden z niewielu istniejących przykładów barokowego, pałacowego założenia teatralnego.

Gorzanowski Park był jednym z pierwszych barokowych założeń ogrodowych na Śląsku. Prace nad nim rozpoczęto w połowie XVII w. w stylu baroku włoskiego i austriackiego. Na jednym z obrazów z 1738 uwidoczniono połączenie pałacu z ogrodem przez tzw. salę terrena, czyli salą na parterze, zazwyczaj w głównej osi pałacu, łącząca ogród z przedsionkiem lub schodami. Sala ta jest typowa dla zamku z XVII w. Około 1800 r. ogrody zostały przekształcone w park krajobrazowy, a w wieku XIX pałac i park po otwarciu dla społeczeństwa stały się okoliczną atrakcją.

Zamek jest otwarty i zaprasza gości do zwiedzania od poniedziałku do niedzieli w godzinach 11:00-17:00.

więcej informacji: http://palacgorzanow.pl/

17 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

Kamienicki pałac Marianny Orańskiej –

W trakcie wojen napoleońskich, gdy skurczyły się państwowe zasoby, po królewskim edykcie sekuryzacyjnym w 1810 r. na mocy decyzji Fryderyka Wilhelma III wszystkie dobra katolickie jak i ewangelickie w Prusach przeszły w ręce państwa. Kamieniecki majątek król postanowił sprzedać dla pozyskania gotówki. W tym czasie Napoleon osadził w Holandii, na królewskim tronie swojego brata Ludwika, który powziął decyzję o tym by zakupić na Śląsku, gdzie w tym czasie zostało zwolnionych wiele dóbr, „odpowiednio” duży majątek. Za sam klucz kamieniecki, Namiestnikowa Wilhelmina Fryderyka Ludwica zapłaciła 848,05 talarów. Pod koniec życia królowej większość obowiązków przejęła jej córka Marianna, która stała się właścicielką w 1838r. Wtedy zleciła wykonanie projektu okazałej rezydencji znanemu architektowi Karlowi Friedrichowi Schinklowi. Okres romantyczny, którego odzwierciedlenie można zobaczyć w architekturze i sztuce wymagał od projektanta odniesień do najstarszych dokumentów, oraz historii „starożytnej”, a takimi były przesłanki dawnych czasów: wg „Kroniki Czechów” Kosmasa, w 1017r. czeski książę Brzetysław po zrównaniu z ziemią grodu w Bardzie, wzniósł gród na wysokiej skale, skąd wzięła się nazwa Kamieniec. Również w XIII wiecznych Księgach Henrykowskich opisywany był widok z tego miejsca na Masyw Brzeźnicy, który został zapisany jako Cosecrepte (Kozi Grzbiet). Mariannę bardzo zaintrygowały podania i dokumenty historyczne. Nowy obiekt miał być eklektyczny, z neogotyckimi wtrąceniami mauretańsko – sycylijskich zamków z okresu średniowiecza. Po wielu latach trwania budowy, Marianna postanowiła przekazać obiekt swojemu synowi Albrechtowi, który po śmieci swojej żony kazał wznieść tu rodowe mauzoleum kamienickich Hohenzolernów.

Podczas II wojny światowej nie było tu walk. Pałac uległ destrukcji w wyniku stacjonowania tu wojsk Radzieckich. Tylko w 1945r. wywieziono stąd wiele dzieł sztuki (ok. 16 wagonów), które podczas wojny były tu zwożone jako natenczas bezpieczne miejsce. W 1946 r. wybuchł pożar, który wg różnych źródeł był gaszony tak, aby go nie zagasić. Być może był próbą zatarcia śladów rabunków i zniszczeń. Współczesna historia, to zasługi Włodzimierza Sobiecha, ówczesnego pracownika poznańskiej Akademii Rolniczej, który przy udziale Władysława Pawlaka, dawnego więźnia niemieckiego oflagu twierdzy srebrnogórskiej, nie patrząc na piętrzące się trudności postanowił przywrócić pałac do jego świetności. We współpracy początkowo z Polonią brytyjską, na prawie dzierżawy 40 letniej, remontował obiekt aż do śmierci w 2012 r. Dwa lata później pałac przeszedł w posiadanie gminy.

2024 rok – nowe inwestycje w założeniach parkowych. Renowacje tarasów z fontannami, platform parkowych, nowe nasadzenia roślin w ogrodach, odtworzone rzeźby i pergole.

Odległość od Apartamenty Folwark Boguszyn – 22 km.

Wszelkie informacje na https://palacmarianny.com.pl/

Zamek Na Skale – siedziba rycerska na skalistym brzegu rzeki

Zamek górny, czyli Na Skale XVI w. powstał na fundamentach XV wiecznej budowli obronnej, której fragmenty przetrwały w ścianach kamiennych piwnic. Dwór z wewnętrznym dziedzińcem, przebudowany w XVII w. przez ród Wallisów zamieszkałych od 1200 roku w irlandzkim zamku Carighmain. Zmieniono wówczas wygląd rezydencji od strony rzeki, od południa i głównej wiejskiej drogi. Na ten czas powstał nowy człon zamku ze stajniami i dwupiętrową oranżerią na piętrze a także nowa wieża. Po latach Wallis sprzedał posiadłość hrabiemu Ludwikowi Friedrichowi von Schlabrendorf. Kolejną rodziną, która postanowiła związać swoje losy z zamkiem Na Skale to mająca francuskie pochodzenie hrabiowska rodzina Chamare-Harbuval. Powstał wówczas secesyjny salon wyłożony fascynującą boazerią, z którego prowadzi wejście na balkon panoramiczny. W salonie stoi kaflowy piec z secesyjną ornamentyką, do którego przylegają ceramiczne ławy. Stolarka balkonu rządzi się prawami najwyższej jakości rzemiosła drzewnego. Najbardziej zachwycają jednak w tym wnętrzu drzwi z secesyjnym ornamentem na którym wyrzeźbiono panią tego zamku. Według miejscowego przewodnika, jej wizerunek zaprojektował sam Alfons Mucha. Dziedziniec zamku w XIX wieku nakryto podwójnym szklanym dachem, którego podwójna szklana konstrukcja jest ewenementem w tych stronach. Szczególny podziw zwiedzających budzi bogato rzeźbiona drewniana klatka schodowa nawiązująca układem przestrzennym do dojrzałego baroku wiedeńskiego.
Park z barokowymi schodami ku rzece oraz najstarszymi na Śląsku wejmutkami – sosnami o długich igłach i co charakterystyczne dla tej odmiany, z podłużnymi szyszkami.

Odległość od Apartamenty Folwark Boguszyn 24 km.

Wszelkie informacje https://www.zameknaskale.com.pl/zwiedzanie-zamku/https://www.zameknaskale.com.pl/zwiedzanie-zamku/

Ząbkowice dawny Frankenstein

Niesamowite miasto, którego historia sięga XIII w. Położone na wzniesieniu, otoczone rozlewiskami rzek stanowiło gród obronny, który pierwotnie miał charakter drewniano – ziemny. W późniejszym czasie drewno zastąpił kamieniem. Rozwój miasta był możliwy, bo jego lokacja wynikała z przecinających się w tym miejscu dwóch ważnych ówcześnie szlaków: handlowego (bursztynowego) Wrocław – Praga i biskupiego Świdnica – Nysa.

Wizytówką i największą atrakcją miasta jest Krzywa Wieża, której wysokość wynosi 34 m, a obecne odchylenie od pionu to 2,12 m. Nieznany jest dokładny czas powstania ani przeznaczenie tej budowli, przypuszcza się, że mogła powstać w średniowieczu. Istnieją domysły, że w przeszłości mogła być częścią bramy miejskiej lub dzwonnicą.

Jednak to dawny zamek piastowski, wzniesiony około 1290 roku przez księcia Bolka I Świdnicko – Ziębickiego, który obecnie ma status trwałej ruiny jest chyba najstarszym historycznie obiektem tego miasta. W wiekach średnich, kiedy nie było ugruntowanych państwowości, poszczególne ziemie wchodziły w skład różnych księstw. Ząbkowice, pod koniec XIII w. były w posiadaniu księcia Bolka II Ziębickiego by w XV w. trafić w ręce czeskiego rodu Podiebradów. W tym czasie obiekt funkcjonował jako zamek warowny, opierając się najazdom husyckim. Przebudowany w XVI w. przez Karola I nie miał możliwości przetrwać do dni dzisiejszych. Przechodzące przez miasto oddziały wojsk węgierskich i szwedzkich w okresie wojny trzydziestoletniej i następujące po sobie oblężenia i szturmy spowodowały takie zniszczenia zamku, że ponowna odbudowa stała się bezcelowa, a obiekt w XVIII w. został opuszczony.

19 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

Wszelkie informacje, ciekawostki i fakty znajdują się pod tymi adresami:

https://szlakzamkowipalacow.eu/project/zamek-ksiazecy-w-zabkowicach-slaskich/

https://www.zabkowiceslaskie.pl/turysta/ciekawostki-i-atrakcje-zabkowic-slaskich.html