Pstrążna – skansen wsi sudeckiej

Budownictwo sudeckie ma swój niepowtarzalny charakter. Izby mieszkalne budowane z bali drewnianych, murowane obory – pomieszczenia dla zwierząt, żywicieli rodziny, stanowią kwintesencję budynków wiejskich na terenach Kotliny Kłodzkiej. Zbiór odpowiednio zabezpieczonych starych domów, zagród i pomieszczeń rzemieślniczych możemy zobaczyć w Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego. Na położonym w górzystym terenie dużym obszarze odtworzono wiele różnorodnych zabudowań począwszy od wiatraka, przez stodoły, domy mieszkalne, budynki rzemieślnicze, po dzwonnicę strażacką. Muzeum założono bazując na istniejącym w tym miejscu budynku dawnej kuźni. Muzeum – Skansen powstało w 1984 r. jako oddział Muzeum Regionalnego w Wałbrzychu. Od 1.01.2006 r. jest samodzielną instytucją kultury, której organizatorem jest samorząd Kudowy Zdroju. Wszystkie zgromadzone artefakty pochodzą z okolic Ziemi kłodzkiej. Najbardziej reprezentatywny jest budynek zajazdu przeniesionego z Szalejewa Dolnego, gdzie można podziwiać kunszt drewnianej architektury ludowej pogórza sudeckiego. Podczas miłego spaceru, możemy podziwiać konstrukcję dawnych sudeckich budynków, a wchodząc do ich wnętrz zobaczyć jak na tych terenach żyli kiedyś ich mieszkańcy. Oprócz eksponatów wypełniających izby mieszkalne zgromadzono tu również narzędzia i zaaranżowano warsztaty rzemieślnicze. W działającej kuźni można na żywo zobaczyć jak nadaje się kształt stalowym elementom. W skansenie przez cały rok odbywają się imprezy związane z różnymi świętami, tradycjami. Powiązane z nimi występy artystyczne, pokazy oraz degustacje kulinarne stanowią niepowtarzalną atrakcję dla odwiedzających skansen turystów.

50 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

Muzeum Ziemi Kłodzkiej – niespotykane wnętrza i unikalne zbiory

W 1963 roku na mocy uchwały ówczesnego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej zostało utworzone Muzeum Kłodzkie, którego początkową siedzibą był znajdujący się w obrębie rynku budynek dawnej komendantury twierdzy. Jednak postępujący proces zapadania się starówki kłodzkiej i widmo katastrofy budowlanej zmusiło miasto do zaadaptowania na cele muzeum innego obiektu. W latach 1969–1985 zostało ono przeniesione do barokowego budynku dawnego konwiktu przy kolegium jezuickim. Mimo wieloletniej adaptacji i późniejszym remontom, z których ostatni zakończył się w 2021 r. został zachowany pierwotny układ pomieszczeń. Dzisiaj możemy podziwiać odrestaurowaną dwukondygnacyjną salę koncertową, która pierwotnie była kaplicą. Pięknie prezentuje się również odnowiona Złota Sala, w której do niedawna odbywały się ceremonie zaślubin. Prowadzi do niej świeżo wyremontowana barokowa klatka schodowa jak również do ulokowanej w historycznym wnętrzu dawnego refektarza biblioteki naukowej. Unikatem w tego typu obiektach jest udostępniony do zwiedzania system średniowiecznych piwnic i chodników znajdujących się pod budynkami muzeum. Będąc tam można się przenieść w czasie i wyobrazić życie dawnych mieszkańców, w szczególności w czasie zagrożenia, gdy całe życie przenosiło się pod ziemię. Budynek muzeum posiada fasadę zaprojektowaną przez Carla Lugaro – architekta, który wcześniej wybudował kolegium. Dziedziniec wewnętrzny, do którego wchodzi się przez bramę główną z jednej strony zamknięty jest ażurową ścianą z arkadami, pod którymi zgromadzone są rzeźby i elementy architektoniczne nieistniejących kamienic w ramach utworzonego tam lapidarium. W lecie dziedziniec zdobi mały ogród zielny.

Jak widać już sam budynek muzeum posiada swoją historię i niepowtarzalne wnętrza, ale to zbiory wyeksponowane na wystawach stałych i czasowych są najistotniejsze, tym bardziej, że związane są z miastem i regionem. Największa ekspozycja opowiada historię powstania i lokacji miasta. Wyeksponowane są tam pierwsze dokumenty, insygnia, atrybuty władz miejskich, cechów rzemieślniczych oraz eksponaty związane z funkcjonowaniem i rozwojem miasta na przestrzeni wieków. Na najwyższym piętrze muzeum ulokowana jest obszerna kolekcja zegarów mechanicznych w tym wyroby dwóch fabryk dolnośląskich: Gustawa Beckera ze Świebodzic i braci Eppnerów z niedalekiej Srebrnej Góry. Równie ciekawa jest wystawa szkła z hut do niedawna funkcjonujących na Ziemi Kłodzkiej. W kolekcji znajdują się zarówno szkła produkowane masowo jak i dzieła wybitnych postaci polskiego szklarstwa.

Homole, kluczowy dla średniowiecza zamek obronny

Zamek Homole, zwany dawniej Gomole od góry, na której się znajduje – Gomoła 740 m n.p.m. istniał już w wiekach średnich. Strzegł on znajdującego się poniżej przejścia Polska Brama, dzisiaj przełęczy Polskie Wrota, ówczesnej odnogi bursztynowego szlaku, traktu zwanego też Polską Drogą. Przebiegał tu również szlak handlowy pomiędzy Śląskiem i Czechami. Zamek był punktem obronnym państwa Gomolskiego, którego prawdopodobnym właścicielem wspomnianym w dokumentach z 1327 r. był Wojtyczka Panwitz, kasztelan Kłodzki. Murowany zamek wzniesiono pod koniec XIII wieku lub w wieku XIV, i pierwszym znanym właścicielem nowego zamku był Titzko (Thyczko) von Pannwitz, wzmiankowany w 1346 roku. 19 lipca 1428 roku, zamek został zdobyty przez husytów i stał się na ten czas ich główną siedzibą na ziemi kłodzkiej. Po wycofaniu się wojsk husyckich w 1444 r. zamek kupił czeski rycerz, husycki dowódca Hynko Krušina. Od 1477 r. zamek stracił na znaczeniu i przechodził w różne ręce. Na początku XVI w. potomek ostatnich rezydentów, wszedł w spór z cesarzem, co spowodowało, że suwerenność zamku przestała być tolerowana. W 1534 r. wojska cesarskie zdobyły zamek, który następnie skonfiskowano, a ostatniego właściciela stracono w Wiedniu. Od tego czasu nie posiadając właściciela obiekt popadł w ruinę.

Z zamku, na który składał się cylindryczny stołp (wieża ostatecznej obrony), o wnętrznej średnicy ok. 3m i wysokości 30 m, sale rycerskie i pomieszczenia gospodarcze, otoczone murem obwodowym o grubości 2m. Mur wydzielał dziedziniec o nieregularnych granicach, zbliżonych do prostokąta, długości ok. 45m i szerokości ok. 18 m. Wieża umieszczona była w jego centrum. Dzisiaj dostępne są jedynie szczątki murów i pozostałość po stołpie – jej fragment o wysokości ok. 10 m.

Z drogi krajowej DK 8 zaraz za Polskimi Wortami należy skręcić w Zielone Ludowe na Ludowe. Tutaj już na piechotę, drogą szutrową dojdziemy do drewnianej kładki pomiędzy okresowo występującymi jeziorkami, która jest początkiem ścieżki edukacyjnej wiodącej na szczyt góry Gomoła. Do podnóża góry prowadzi z Dusznik Zdroju czerwony główny szlak sudecki im. Mieczysława Orłowicza.

Kopalnia niklu i zielonego złota w Szklarach

Fryderyk II Wielki w 1742r na mocy podpisanego preliminarium pokojowego, w którym Prusy uzyskały Śląsk i hrabstwo kłodzkie, przejął nowe ziemie i natychmiast dokonał inwentaryzacji złóż mineralnych. Wkrótce okazało się, że tereny nieopodal Ząbkowic Śląskich są zasobne w szczególny minerał rzadko występujący, a niezwykle dekoracyjny – Chryzoplaz. Minerał soczyście zielono prześwitujący światło, którego nazwa, z jęz. greckiego to połączenie słów chrysos – złoto i prasinos – zielonkawy. Król pruski osobiście zaangażował się w promocję wyrobów z własnego złoża. Słynna jest królewska tabakiera z z najcenniejszej odmiany Chryzoplazu tzw. Zelonego jabłuszka. Tabakiera zdobiona dodatkowo diamentami, złotem i Karneolem (płatki kwiatów na wieczku i wykonane z Karneolu również ze Szklar).

Jednak większa część historii kopalni, to złoża niklu odkryte ok. 1900r. W masywie Szklar stwierdził je w latach osiemdziesiątych XIX w. Adolf Reitsch, inżynier górnik z Ząbkowic Śląskich. Dlaczego nikiel? Trwająca rewolucja technologiczna, tworzone nowe projekty, również zbrojeniowe otwierały rozwiązania doskonalące między innymi broń. U progu I wojny światowej nikiel, zatrzymujący korozję w stopie ze stalą, na rynku zbrojeniowym był nader pożądanym minerałem. Główny szyb a w następnych latach osada górnicza uzyskała połączenie kolejowe. Sztolnię Robert otwarto oficjalnie w 1914 r. Eksploatacja rud w Szklarach osiągnęła produkcje na poziomie ok 350 ton czystego metalu rocznie. W późniejszym czasie zaczęto także wydobywać magnetyt i kamienie półszlachetne. Wraz ze wzrostem eskalacji i napięć wojennych, wzrastało zapotrzebowanie na nikiel. Tak zakład został wzbogacony o miejscową hutę, a właściciele mogli maksymalizować swoje zyski.

Po roku 1945, kiedy Szklary zostały objęte administracją polską, a kopalnia siłą rozpędu domykała swój żywot. Jednak Państwo sowieckie i rozpętana przez nie w 1947r. zimna wojna na nowo wytworzyła popyt na ten niezwykle ważny podczas działań wojennych minerał. W Szklarach zaczęto wydobywać nikiel, ale już na masową skalę. Nie drążono jak wcześniej chodników, a tylko metodą odkrywkową wybierano ważny metal, niszcząc inne minerały, gdyż całość urobku, bez sortowania trafiało do przetopu w miejscowej hucie. W ten sposób zniszczono rozległe poniemieckie wcześniejsze chodniki, które wg dostępnych map miały 5 poziomów i były położone na głębokości do 120 m w głąb górotworu. Główny Szyb kopalni został zachowany ze względów obronnościowych – urządzono w nim schron przeciwatomowy, który jako jeden z nielicznych przetrwał do czasów dzisiejszych.

Obecnie w Szklarach funkcjonuje Podziemna Trasa Edukacyjna, która w 2018 roku, ze względu na wyjątkowe walory geologiczno – przyrodnicze otrzymała status Rezerwatu Geologicznego, prawem chronionego, o przeznaczeniu turystyczno – edukacyjnym. Miejsce to jest udostępniane jednostkom edukacyjnym w zakresie geologii i ochrony środowiska, ale również turystom, którzy zabłądzili w te strony.

Zakres występowania to ok 81 minerałów na małej powierzchni, w jednym miejscu, a niektóre z nich jak Chryzoplaz, to niespotykane na skalę światową pokłady cennego surowca, który w tej najcenniejszej postaci występuje jeszcze tylko w sześciu miejscach na świecie.

Zwiedzanie z latarkami, temperatura ok. 8 st C. więc trzeba się ubrać, płatność gotówką lub Blikiem (przelew na telefon).

więcej na https://kopalniaszklary.pl/

25 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

NATURA 2000: Góry Bardzkie, Złote, Sowie, Sztolnie kopalniane w Złotym stoku oraz Przełom Nysy Kłodzkiej.

W okolicy Boguszyna zostało wytyczonych wiele obszarów specjalnych w celu ochrony występujących tam siedlisk zespołów roślinnych jak i ważnych gatunków zwierząt.

Najbliższy, specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 Góry Bardzkie to obszar o powierzchni 3 379,67 ha i j est to obszar kluczowy dla zachowania podtypu jaworzyn miesiącznicowych. Są to lasy wilgotne położone w terenach górskich, rosnące na stromych stokach z przewagą jawora, z domieszką buka, jodły, jesionu. Szczególnie charakterystyczne dla tego typu lasu jest obfite występowanie miesiącznicy trwałej, która często tworzy niemal jednogatunkowe, rozległe powierzchnie. Występują tu 4 kolonie rozrodcze nietoperza nocka dużego – łącznie około 80-100 osobników, oraz kolonie mopka i nocka Bechsteina (dane z 2009 r). Podłoże skalne bardzo zróżnicowane, tworzą je skały tzw. formacji bardzkiej. Obszary o innej formie ochrony w zasięgu obszaru to rezerwaty przyrody Cisowa Góra (18,56 ha) oraz Cisy ( 20,86 ha).

W niedalekiej bliskości znajduje się również Natura 2000 Przełom Nysy Kłodzkiej koło Morzyszowa, ostoja o powierzchni 330.7 ha w Górach Bardzkich. Na odcinku tym znajdują się dwa głęboko wcięte zakola rzeki, na których można zaobserwować typowe przykłady stromych brzegów po stronie zewnętrznej i łagodne zbocza po ich stronie wewnętrznej. Przełom Nysy Kłodzkiej jest tzw. przełomem ascendentnym, co oznacza, że Nysa Kłodzka jest starsza, niż Góry Bardzkie, a przełom powstał podczas powolnego wypiętrzania się gór i stopniowego zagłębiania się w nie rzeki. Gdy na drodze rzeki zaczęły się piętrzyć się góry, a rzeka starsza od gór musiała utorować sobie drogę. Aby przełom mógł powstać wypiętrzanie musiało być na tyle wolne, żeby rzeka zdążyła się wcinać w podłoże długotrwałą erozją. Rzeka musiała zwolnić przed piętrzącym się górotworem i była zmuszona tworzyć zakola. Głęboki wąwóz rzeki Nysy Kłodzkiej, pomiędzy Młynowem a Opolnicą przecina malowniczym przełomem Góry Bardzkie. Zbocza wąwozu pokryte są gęstymi, naturalnymi lasami, wśród których najcenniejsze przyrodniczo są dobrze zachowane klonowo-lipowe lasy zboczowe oraz ciepłolubne grądy – lasy wielogatunkowe i wielowarstwowe, bardzo żyzne i chętnie przekształcane pod uprawy rolne. Grąd środkowoeuropejski, występuje głównie na terenach podgórskich i górskich Sudetów do wysokości około 500 m n.p.m. Jest to jedyny zespół grądów notowany na terenie Dolnego Śląska. Oprócz typowych gatunków drzew (grab, dąb, lipa) występuje także klon pospolity i buk pospolity. W podszycie wyróżnia się obecność jarzębu brekinii, klonu polnego i róży polnej. Do gatunków charakterystycznych należy jaskier różnolistny, przytulia leśna, świerząbek gajowy i turzyca cienista.

6 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

Pozostałe ostoje na https://bardo.wroclaw.lasy.gov.pl/obszary-natura-2000#.ZFQFcknP200

oraz http://www.ine.eko.org.pl/index_areas.php

Bardo, miasto wielu atrakcji i religijnych pielgrzymek

Będąc w Bardzie trudno nie zauważyć, że jego historia jest ściśle związana z kościołem. Ponad pięćset letnie panowanie w tym miejscu zakonu Cystersów, którzy weszli w posiadanie miasta już w 1299 roku i byli jego właścicielami aż do 1810 roku, pozostawiło spuściznę na której dzisiaj zbudowany jest religijny wizerunek miasta. Dzisiejsze Bardo to cel pielgrzymek i miejsce spotkań wyznawców religijnych związanych z kultem Maryjnym. Ale nie tylko. Zwyczajnym turystom miasto oferuje szereg atrakcji. Przepływająca meandrem przez Bardo Nysa Kłodzka zapewnia świetną zabawę oraz masę emocji podczas pontonowych lub kajakowych spływów. Piechurom wycieczka na platformę widokową posadowioną na Obrywie Skalnym na Górze Kalwarii dostarczy pięknych widoków nie tylko na leżące u podnóża miasto, ale również na Przełom Bardzki. Po trudach wędrówki można skosztować Bardzkich Pierników, a zwolennicy rowerów znajdą tutaj Single tracki o różnym stopniu trudności.

Bardo jako miejscowość została wspomniana w dziele Chronica Boemorum autorstwa Kosmasa w 1096r. Nazwa miejscowości początkowo jako Birdo, później notowana jako Barda (1155), Bardau, Berdov (1189), Bardo (1203), Wartha (1234), Bardo (1260), circa Bardam (1263), Warda (1290), Wartha (1318), Wartham (1651–52), Warthe (1743), Warthe (1785), Wartha (1845), Warta niem. Wartha (1893), Byrdo, Wartha (1900), WarthaByrdo (1941), Wartha – Bardo, -a, bardzki (1946), była historycznym odniesieniem do przemian, które w tych wszystkich wiekach przedstawiały przynależność i wpływy księstw, a później państwowości. W czasach wczesnopiastowskich tędy przebiegała południowa granica obszaru plemiennego Ślężan, pokrywająca się z granicą Śląska. Grzbietami Gór Bardzkich przechodziła Przesieka Śląska – pas gęstego lasu stanowiący system obronny przed najazdami z południa. Ze względu na swoje strategiczne położenie już w X wieku założono w Bardzie gród, który niedługo potem stał się kasztelanią książęcą. Teren grodu w 1299 roku kupili cystersi, którzy około 1315 roku w miejscu dawnej kaplicy zamkowej wybudowali pierwszy kościół, nazwany później ”czeskim”. Jak podają miejscowe przekazy i legendy, już około 1200 roku szerzył się tutaj kult maryjny, związany z cudowną figurką Matki Boskiej, której przypisywano wiele cudownych łask i uzdrowień. Nieznany jest autor wspomnianej cudownej figurki, jednak już od połowy XIV wieku Bardo rozwijało się dzięki swojemu położeniu i coraz częściej przyjeżdżającym tutaj pątnikom. Dwa kościoły, które odprawiały msze dla przybyłych pątników w dwóch językach były zupełne niespotykanym faktem. Kościoły te zostały doszczętnie zniszczone w 1425 roku podczas najazdu husytów na Śląsk. Tymczasem z cudowną figurką Matki Boskiej łączono coraz więcej uzdrowień i łask Najbardziej znane objawienie miało miejsce w 1400 roku, gdy mieszkańcy Barda zastali Matkę Bożą siedzącą na kamieniu na Górze Kalwarii, płaczącą nad nieszczęściami, jakie miały wkrótce spaść na ziemię śląską. Te nieszczęścia, jak już wcześniej wspomniano, to najazd husytów i późniejsza wojna przeciwko Jerzemu z Podbieradów. W 1598 roku: “Po ulewnych dziewięciodniowych deszczach w dniu 24 sierpnia tego roku zostało podmyte zbocze Góry Bardzkiej, dzisiejszej Kalwarii. Ogromne masy ziemi i skał obsunęły się do koryta Nysy Kłodzkiej i zatarasowały jej bieg, w wyniku czego woda wystąpiła z brzegów i groziła zatopieniem miasta i sanktuarium. W wyniku modlitw woda znalazła sobie nowe koryto i w ten sposób Bardo zostało uratowane. W obawie przed rabunkiem przeniesiono cudowną figurkę do kościoła jezuitów w Kłodzku, gdzie ją przechowywano do końca wojny. W latach 1617-19 z inicjatywy biskupa wrocławskiego Karola Habsburga wybudowano na Górze Kalwarii okazałą Kaplicę Górską, która od tego czasu stała się celem pielgrzymek przybywających do Barda. Krótki okres rozwoju miasta został wkrótce przerwany wybuchem wyniszczającej wojny 30-letniej (1618-1648). Po ustaniu działań wojennych cystersi odbudowali oba kościoły, które połączono ze sobą i ponownie uroczyście konsekrowano w dniu 09.05.1666 roku. W czasie kampanii napoleońskiej w 1807 pod Bardem armia gen. Charles’a Lefebvre’a-Desnouettes’a stoczyła zwycięską bitwę z Prusakami. Wkrótce po tym w okolicy stacjonowało 106 tys. żołnierzy francuskich dowodzonych przez Hieronima Bonapartego, plądrowali oni miasto i ograbili skarbiec miejski. W 1945 miejscowość znalazła się w granicach Polski i ze względu na niewielki rozmiar utraciła prawa miejskie, które w 1969 roku zostały przywrócone.

6 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

Single track

Single tracki, zwane również często singlami, są jednokierunkowymi, dobrze przygotowanymi, odpowiednio wyprofilowanymi, gruntowymi trasami rowerowymi. Są wytyczone zazwyczaj jako pętle a podczas przejazdów po nich, oprócz czerpania radości z płynnej jazdy, można również podziwiać okoliczności przyrody. Kotlina Kłodzka oferuje ścieżki o długości ok. 200 km w ramach projektu Singletrack Glaciensis.

6 km od Apartamenty Folwark Boguszyn pętla Łaszczowa (Bardo)

12,5 km od Apartamenty Folwark Boguszyn pętla Kłodzka (Przełęcz Kłodzka)

6,5 km od Apartamenty Folwark Boguszyn pętla Hrabiowska (Bardo)

6,5 km od Apartamenty Folwark Boguszyn pętla Wilcza (Bardo)

6,5 km od Apartamenty Folwark Boguszyn pętla Różańcowa (Bardo)

więcej na https://singletrackglacensis.com/

Najbliższe https://www.trailforks.com/region/glacensis-bardo-27559/?activitytype=1&z=12.5&lat=50.49895&lon=16.74912

Grzyby z piaskowca – niesamowite formacje skalne

Skalne Grzyby to środkowy poziom piaskowcowych gór płytowych, które z płytkiego morza, w trakcie wielu milionów lat zostały wydźwignięte na wysokość kilkuset metrów. Równocześnie ze wznoszeniem następowało ich niszczenie. Postępująca erozja, destrukcja, którą powodowały: woda, wiatr, słońce, siła grawitacji i działalność organizmów, cały czas niszczyła powierzchnię skał. Góry Stołowe, w których obrębie występują Skalne Grzyby nie są jednolite. Występuje tu wiele odmian piaskowca różniących się składem i strukturą. Jedne warstwy są jednolite, spójne i masywne, a inne wręcz przeciwnie. Warstwy mogą być oddalone od siebie o kilka centymetrów. Ta naturalna i regularna sieć spękań nazywana jest ciosem, który pod wpływem warunków atmosferycznych, rozpadu mechanicznego i chemicznego może być przyczyną powstawania form skalnych o dużych „kapeluszach” i wąskich „nogach”, szczególnie gdy nad spękaną warstwą znajduje się zwarty, monumentalny, jednorodny blok.
Proces wznoszenia jak i niszczenia nadal postępuje, ale jest długotrwały i przez to niezauważalny dla człowieka.

Skupisko Skalnych Grzybów znajduje się na północny zachód od miejscowości Batorówek w kierunku na Karłów. Chcąc obejrzeć dużą ilość tych formacji warto wybrać szlak żółty, który wiedzie wzdłuż garba z piaskowcowymi grzybami i basztami. Wzdłuż tego szlaku przez PNGS została wytyczona ścieżka edukacyjna.

https://www.pngs.com.pl/data/wydawnictwa/PrzewodnikSkalneGrzyby.pdf

23 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

Pałac Gorzanów – renesansowa perła ówczesnego Śląska

Renesansowy pałac zbudowany ok. 1554 r. zaliczany do najwybitniejszych dzieł architektury pałacowej na Śląsku. Wybudowany z inicjatywy Heinricha von Ratschin. W latach 1637 -1940 została wybudowana barokowa grota wg projektu J. Carove. W trakcie istnienia, pałacu dokonano kilku przebudów, z czego pierwsza ok. poł. XVII w. a kolejna w latach 1653-57 na zlecenie nowego właściciela hrabiego Johanna Friedricha von Herberstein. Przebudowa zrealizowana pod kierownictwem wykonawców z grupy architektonicznej warsztatu praskiego Carla Lurago, dzięki której dostawiono tarasy z loggiami oraz urządzono pierwszy Śląsku park barokowy. Wybudowane wnęki otwarte na dziedziniec szybko okazały się niefunkcjonalne i zostały uzupełnione tworząc nowe zamkowe pomieszczenia. Zamek został przebudowany prawdopodobnie w latach 20-tych XVII w. przez barona von und zu Anneberg. Według daty na wieży zamkowej ponowna przebudowa nastąpiła w 1735. W latach 1900–1906 podczas prac renowacyjnych unowocześniono system wodno-kanalizacyjny w pałacu. Wzbogacono dekorację elewacji pałacu z czego zachowało się wykonane wówczas sgraffito. Wykonano w tynku dekorację szczytów południowego i północnego, a także czterech małych szczytów od strony wschodniej i zachodniej na dachu skrzydła głównego – złożyły się na nią pilastry, wiązki gzymsów, narożne sterczyny. Zamek został znacjonalizowany w 1945 przez władze polskie, Opuszczony w latach 60 tych XX w. popadał w ruinę w wyniku czego w ostatnich latach zawaleniu uległa część dziedzińca południowego. W listopadzie 2012 roku Fundacja Pałac Gorzanów została właścicielem kompleksu pałacowo-parkowego w Gorzanowie. Przystąpiono do ratowania parku i budynków. Zrekonstruowano i postawiono nowe dachy nad skrzydłem wschodnim i zachodnim, rekonstruowane są stropy, przemurowano ogromną ilość rozspojonych, sypiących się murów. Odsłonięto i zabezpieczono pięknie polichromowane drewniane stropy. Założenie pałacowe o wielu dziedzińcach, z czego najważniejszy, zamkowy to ok, 250 m2 został osadzony na planie prostokąta, z bocznymi dziedzińcami od północy i południa, a od zachodu z dziedzińcem gospodarczym. Pałac posiada 3 kondygnacje 12 osiowe. Naroża głównego budynku boniowane, ale fasada udekorowana w wiele ówczesnych wątków architektonicznych. Przy zamku w XIX w. działał teatr, w którym bezpłatnie, trzy razy w tygodniu, przy finansowaniu właściciela zamku wystawiano niewielkie sztuki sceniczne i operowe, na które zapraszano miejscową ludność. Obecnie jest to jeden z niewielu istniejących przykładów barokowego, pałacowego założenia teatralnego.

Gorzanowski Park był jednym z pierwszych barokowych założeń ogrodowych na Śląsku. Prace nad nim rozpoczęto w połowie XVII w. w stylu baroku włoskiego i austriackiego. Na jednym z obrazów z 1738 uwidoczniono połączenie pałacu z ogrodem przez tzw. salę terrena, czyli salą na parterze, zazwyczaj w głównej osi pałacu, łącząca ogród z przedsionkiem lub schodami. Sala ta jest typowa dla zamku z XVII w. Około 1800 r. ogrody zostały przekształcone w park krajobrazowy, a w wieku XIX pałac i park po otwarciu dla społeczeństwa stały się okoliczną atrakcją.

Zamek jest otwarty i zaprasza gości do zwiedzania od poniedziałku do niedzieli w godzinach 11:00-17:00.

więcej informacji: http://palacgorzanow.pl/

17 km od Apartamenty Folwark Boguszyn

Torfowisko pod Zieleńcem – syberyjska tundra w centrum Sudetów

Torfowisko pod Zieleńcem stanowi jeden z najważniejszych rezerwuarów bioróżnorodności w polskiej części Sudetów, gdzie można spotkać wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, w tym relikty glacjalne jak brzoza karłowata. Unikatowy w skali kraju pomnik przyrody, doceniany już na początku XX w. Położony w sercu mniej popularnego pasma Gór Bystrzyckich, na zachodnim zboczu góry Bieść, na połaci w początkowym stadium na 157 ha, a obecnie ok. 270 ha. Istniejący tu rezerwat został utworzony w 1954 roku i według przewodnika „Sudety” K.R. Mazurski, Z. Martynowski (Warszawa, 1978 r.) początkowo miał nazwę „Rezerwatu Topielisko”. Na ten czas wg autorów rosły tu: żurawica błota, modrzewica zwyczajna, borówka bagienna, bażyna czarna oraz naturalnie występująca tu brzoza karłowata i sosna błotna jakże charakterystyczne dla terenu torfowiska wysokiego. Rosnące tu Torfowce, ich łodyżka stale rośnie na długość, tworząc ku słońcu nowe listki, które są zdolne do magazynowania dużej ilości wody podczas gdy jej dolne części stopniowo zamierają. Owe liście mają dwa rodzaje komórek, jedne odpowiedzialne są za proces fotosyntezy, inne zaś za gromadzenie wody, to stanowi podstawę całego biosystemu Torfowiska pod Zieleńcem, w którego skład wchodzą dwie misy „Topielisko” i „Czarne Bagno”. Torfowisko powstało dzięki specyficznemu podłożu – nieprzepuszczalnym skałom: marglom i piaskowcom osadzonym na gnejsach do tego poziome ukształtowaniu terenu powoduje że jest to miejsce praktycznie bezodpływowe. Istnieją przypuszczenia, że torfowisko jest reliktem epoki lodowcowej, Przez ok 8000 lat tworzył się tu niespotykany krajobraz, charakterystyczny dla syberyjskiej tajgi. Miąższość torfu, sięga tutaj ok. 8 metrów. Charakterystyczna dla tego miejsca roślinność to Brzoza Karłowata, Torfowce, których łodyżka stale rośnie na długość, a jej dolne części stopniowo zamierają, listki są zdolne do magazynowania dużej ilości wody. Torfowisko pod Zieleńcem leży dokładnie na wododziale, jeśli jakaś woda wypływa z torfowiska, to płynie albo do Bałtyku, albo do Morza Północnego. Ciekawostką florystyczną jest występowanie na terenie torfowiska roślin owadożernych tj. Rosiczki okrągło i długolistnej. Jednak największe wrażenie robi kwitnienie wełnianki pochwowatej, której kobierce rozściela przełom maja i czerwca.

Przez torfowisko przebiega ścieżka dydaktyczna, której szlaki znajdują się na usypanych dawno groblach i nowo powstałych drewnianych kładkach. W 1919 r. przy głównej grobli została wybudowana wieża widokowa o drewnianej konstrukcji, a ostatnia w 2007, która w 2020 roku została rozebrana. Drewniane konstrukcje wybudowane na drewnianym nośniku, który nazywany był dylami były i są bezpieczne, utrzymują konstrukcje na powierzchni mokradła. Licząca ok. 3 kilometry ścieżka edukacyjna prowadzi groblą, przez niezwykły las z pięknymi okazami kosodrzewiny oraz strumykiem o brunatnej barwie, barwie torfu. Miejsce to jest działem wodnym zlewni morza bałtyckiego i północnego. O wszystkich aspektach tego niesamowitego miejsca informują ustawione wzdłuż szlaku tablice, szlaku, który prowadzi przez imponujące torfowisko, piękne o każdej porze roku.

Trasa zaczyna się przy drodze do Zieleńca, gdzie znajduje się pierwsza tablica informacyjna. Tuż przy rezerwacie znajduje się niewielki parking. Przejście całego rezerwatu zajmuje około 1-1,5 h i jest przyjazne dla dzieci. Oprócz początkowego krótkiego, stromego podejścia, później jest już łatwo.

Więcej informacji: https://zieleniec.pl/artykul/zielenieckie-torfowisko/ oraz https://przyrodniczo.pl/rezerwaty-sudetow/torfowisko-pod-zielencem/

31 km od Apartamenty Folwark Boguszyn